اسانس‌های روغنی از گیاهان و به روش‌هایی مانند تقطیر، تبخیر یا پرس سرد (کلد پرس) استخراج می‌شوند. اگرچه اسانس‌های روغنی بیشتر به دلیل داشتن رایحه خوش معروفند، اما در عین حال حاوی ترکیبات شیمیایی قوی هستند که می‌تواند برای سلامتی نیز مفید باشد.
روغن‌های طبیعی و اسانس‌های روغنی به دلیل اثربخشی و عوارض جانبی کمی که از خود به جا می‌گذارند، از دیرباز در طب‌های جایگزین، شرقی و هومیوپاتی جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند.
یکی از مزایای برخی اسانس‌های روغنی، تقویت سلامت مو است. روغن‌های مختلف می‌توانند طیف وسیعی از فواید را برای مو به همراه داشته باشند، از کمک به رشد مو گرفته تا افزایش استحکام و درخشندگی آن.
همچنین بخوانید: راهکارهای طبیعی برای پیشگیری و رفع سفیدی مو
چه روغنی برای تقویت رشد و جلوگیری از ریزش مو مناسب است؟
روغن اسطوخودوس یا لاوندر
مطالعات نشان داده‌است که روغن اسطوخودوس می‌تواند به تقویت رشد مو کمک کند. دانشمندان با توجه به این موضوع که روغن اسطوخودوس دارای خواصی برای کمک به تکثیر سلولی و کاهش استرس است، در یک مطالعه بر روی موش‌ها دریافتند که این روغن سبب رشد سریع‌تر مو می‌شود.
همچنین، این روغن دارای خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی است که می‌تواند سلامت پوست سر را بهبود بخشد.
چند قطره روغن اسطوخودوس را با ۳ قاشق غذاخوری روغن حامل، مانند روغن زیتون یا روغن نارگیل، مخلوط کرده و مستقیماً روی پوست سر خود بمالید. حداقل ۱۰ دقیقه اجازه دهید بماند و سپس با شامپو، موهای خود را به طور معمول بشویید. این کار را می توانید چند بار در هفته انجام دهید.
روغن نعناع فلفلی
روغن نعناع هنگام افزایش گردش خون در ناحیه‌ای که به آن مالیده می‌شود، می‌تواند احساس خنکی و سوزن‌سوزن شدن ایجاد کند. این امر می‌تواند به تقویت رشد مو در فاز آناژن (مرحله رشد) کمک کند.
در یک مطالعه، استفاده از روغن نعناع بر روی موش‌ها منجر به افزایش تعداد فولیکول‌های مو، عمق آن‌ها و در نتیجه رشد کلی مو شد.
دو قطره اسانس روغنی نعناع را با روغن حامل مورد نظر خود مخلوط کنید. مقداری از این ترکیب را روی پوست سر خود ماساژ دهید و به مدت ۵ دقیقه بگذارید بماند. سپس موهای خود را با شامپو و نرم کننده به خوبی آبکشی نمایید.
روغن رزماری
روغن رزماری به دلیل توانایی افزایش تولید سلولی در فولیکول‌های مو، انتخابی عالی برای تقویت ضخامت و رشد مو است.
براساس یک مطالعه، روغن رزماری در زمینه ی افزایش رشد مو، عملکردی مشابه داروی رایج «مینوکسیدیل» داشته است؛ با این حال، عارضه ی جانبی خارش پوست سر در آن کمتر مشاهده شده است.
برای تقویت و افزایش رشد مو، چند قطره روغن رزماری را با روغن زیتون یا روغن نارگیل مخلوط کرده و به پوست سر خود ماساژ دهید. اجازه دهید روغن به مدت حداقل ۱۰ دقیقه روی سر بماند، سپس با شامپو بشویید. این کار را برای دستیابی به بهترین نتایج، دو بار در هفته تکرار کنید.
روغن چوب سدر
اسانس روغنی سدر، به دلیل متعادل کردن غدد تولید کننده چربی در پوست سر، به تقویت رشد مو و کاهش ریزش مو کمک می‌کند. همچنین خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی این روغن در درمان بیماری‌های مختلفی که منجر به شوره سر یا ریزش مو می‌شوند، موثر است.
تحقیقات حاکی از آن است که عصاره سدر در هنگام ترکیب با اسطوخودوس و رزماری به کاهش ریزش مو در افراد مبتلا به طاسی منطقه‌ای (یا کچلی سکه‌ای) کمک می‌کند.
چند قطره اسانس روغنی سدر را با دو قاشق غذاخوری از روغن حامل دلخواه خود مخلوط کنید. این ترکیب را به آرامی روی پوست سر خود ماساژ دهید و بگذارید به مدت 10 دقیقه بماند، سپس بشویید.
روغن علف لیمو
یکی از مشکلات رایج در حوزه سلامت مو، داشتن شوره سر یا پوسته پوسته شدن کف سر است. داشتن کف سر سالم و بدون پوسته، برای سلامت مو اهمیت زیادی دارد. روغن علف لیمو یک درمان مؤثر برای شوره سر است. بر اساس یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۵، استفاده از روغن علف لیمو به مدت یک هفته، به میزان قابل توجهی شوره سر را کاهش داد.
روغن علف لیمو برای رفع شوره زمانی بیشترین تأثیر را به همراه خواهد داشت که به صورت روزانه مصرف شود. چند قطره از روغن را به شامپو یا نرم‌کننده خود اضافه کرده و به خوبی آن را روی پوست سر ماساژ دهید.
روغن آویشن
آویشن می تواند با تحریک پوست سر و جلوگیری از ریزش مو به رشد مو کمک کند. همانند روغن سدر، روغن آویشن نیز در درمان بیماری طاسی منطقه‌ای (یا کچلی سکه‌ای) مفید است.
روغن آویشن یکی از قوی‌ترین اسانس‌های روغنی است. قبل از استفاده روی پوست سر، فقط 2 قطره کوچک را با 2 قاشق غذاخوری روغن حامل (مانند روغن بادام یا جوجوبا) مخلوط کنید. به مدت 10 دقیقه روی پوست سر نگه دارید و سپس آن را بشویید.
روغن مریم گلی
روغن مریم گلی حاوی همان لینالیل استات (یک ترکیب ارگانیک که به طور طبیعی در بسیاری از گل ها و گیاهان ادویه ای یافت می شود) موجود در روغن لاوندر (اسطوخودوس) است که به تقویت رشد مو کمک می‌کند. این روغن علاوه بر افزایش رشد مو، می‌تواند استحکام مو را نیز بهبود بخشد و از شکنندگی موها جلوگیری کند.
سه قطره روغن مریم گلی را با نرم کننده مورد علاقه خود یا یک قاشق غذاخوری روغن حامل مخلوط کنید. اگر روزانه از آن استفاده می کنید، بعد از ۲ دقیقه آبکشی نمایید. اگر یک یا دو بار در هفته استفاده می کنید، به مدت ۱۰ دقیقه روی موهایتان باقی بماند.
روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خواص پاک کنندگی، ضد باکتریایی و ضد قارچی قدرتمندی است. استفاده موضعی این روغن می تواند به باز کردن منافذ مسدود شده فولیکول های مو و افزایش رشد مو کمک کند.
روغن‌های درخت چای با غلظت‌های مختلفی در دسترس هستند، بنابراین پیروی دقیق از دستورالعمل‌های سازنده بسیار مهم است. برخی از این محصولات اسانس‌های روغنی با غلظت بالا هستند، در حالی که برخی دیگر با کرم یا روغن‌های دیگری مخلوط شده‌اند.
تحقیقی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که مخلوطی حاوی روغن درخت چای و ماینوکسیدیل در بهبود رشد مو نسبت به استفاده تنها از ماینوکسیدیل موثرتر بوده است. با این حال، برای بررسی استفاده روغن درخت چای به تنهایی، مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
یک بررسی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که در محصولات ضد شوره سر معمولا از گیاه درخت چای استفاده می‌شود.
می‌توانید ۱۰ قطره اسانس روغنی درخت چای را با شامپو یا نرم‌کننده خود مخلوط کنید و به طور روزانه از آن استفاده کنید. همچنین می‌توانید ۳ قطره روغن را با ۲ قاشق غذاخوری روغن حامل ترکیب کنید، ۱۵ دقیقه روی موهای خود بگذارید و سپس با آب بشویید.
روغن دم اسب
روغن گیاه دم اسب یک اسانس روغنی نیست، بلکه یک عصاره روغنی است که از گیاه دم اسب استخراج می‌شود. این روغن حاوی سیلیس است که تصور می‌شود سرعت و استحکام رشد مو را افزایش می‌دهد و به طور بالقوه باعث کاهش شوره سر می‌شود.
اگرچه هیچ مطالعه ای اثربخشی مصرف موضعی روغن دم اسب را ارزیابی نکرده است، اما یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که قرص های خوراکی حاوی این روغن منجر به بهبود رشد و استحکام مو در زنان با موهای نازک و کم‌پشت، شده است.
روغن دم اسب علاوه بر مصرف خوراکی، به صورت موضعی نیز قابل استفاده است. شواهد تجربی و نظری حاکی از آن است که ممکن است با تقویت گردش خون در پوست سر، اثرات مشابه قرص های خوراکی دم اسب را داشته باشد.
برای گرفتن بهترین نتیجه دستورالعمل‌های سازنده این روغن را دنبال کنید. روغن دم اسب را می‌توانید به شامپو اضافه کرده و یا روی پوست سر ماساژ دهید.
خطرات و عوارض احتمالی
بزرگترین خطر استفاده از اسانس‌های روغنی، تحریک پوست و واکنش های آلرژیک است. این خطر به ویژه زمانی بیشتر می شود که روغن به طور مستقیم روی پوست استفاده شود. بنابراین، رقیق کردن آن با روغن حامل همیشه یک امر حیاتی است.
واکنش‌های آلرژیک به ویژه در افرادی که پوست حساسی دارند یا به خودِ اسانس‌های روغنی حساسیت دارند، شایع‌تر است.
علائم تحریک پوستی شامل موارد زیر است:
- درماتیت تماسی
- سوزش، ناراحتی یا سوزن سوزن شدن دردناک
- قرمزی در ناحیه استفاده شده
علائم واکنش آلرژیک شامل موارد زیر است:
- درماتیت شدید
- بثورات تاولی
- مشکل در تنفس
- تورم زبان یا باریک شدن گلو
استفاده موضعی از اسانس‌های روغنی برای تقویت سلامت مو، تنها برای جوانان و بزرگسالان توصیه می‌شود. اگر فکر می‌کنید اسانس‌های روغنی می‌توانند برای فرزندتان مفید باشند، حتماً قبل از استفاده، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید تا از ایمن بودن آن مطمئن شوید.
برای اطمینان از عدم حساسیت، قبل از استفاده‌ی کامل، حتماً مقدار کمی از روغن را بر روی یک ناحیه‌ی کوچک از پوست خود آزمایش کنید.
سخن آخر
اسانس‌های روغنی می‌توانند با هزینه‌ای مقرون به صرفه و با خطر بسیار کم عوارض جانبی، به بهبود سلامت موهای شما کمک کنند. استفاده از آن‌ها نیز بسیار آسان است.
بسیاری از افراد با مخلوط کردن مقداری از اسانس‌های روغنی با روغن‌های حامل یا شامپو و استفاده منظم آن بر روی پوست سر، شاهد افزایش رشد، قدرت یا درخشندگی موهای خود شده‌اند.
اطلاعات نوشته شده در وبلاگ و وب سایت ما فقط برای اهداف خلاقانه و آموزشی است. این اطلاعات نباید به عنوان جایگزینی برای توصیه های پزشکی استفاده شود. تمام سوالات مربوط به هر گونه مشکلات سلامتی باید به پزشک متخصص ارجاع داده شود. ما فقط افراد معمولی هستیم که عاشق آزمایش و کار با محصولات گیاهی طبیعی به منظور تقویت و ارتقای سلامتی و تندرستی هستیم. کاوش در شیوه های تاریخی و معاصر گیاه درمانی با هدف کسب علم و رضایت شخصی، برای ما لذت بخش و مایه افتخار است.
