روغن بذر کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است و در پژوهش‌ها نشان داده شده که فوایدی چند برای سلامتی دارد که از میان آن می‌توان کاهش فشار خون و بهبود عملکرد روده را نام برد. تنها 1 یا 2 وعده از آن در روز می تواند مفید باشد.
دانه‌های کتان به دلیل مزایای فراوانی که برای سلامتی به همراه دارند شناخته‌شده هستند. این دانه‌ها منبع غنی از پروتئین و فیبر هستند که به کاهش اشتها و کنترل وزن کمک می‌کند.
با عنایت به غنای درخشان مواد مغذی موجود در دانه کتان، جای تعجب نیست که روغن استخراج شده از آن نیز از خواصی مشابه و ارزشمند برای سلامتی برخوردار باشد.
روغن بذر کتان، که به عنوان روغن کتان یا روغن بزرک نیز شناخته می‌شود، از دانه‌های کتان به دست می‌آید که جهت استخراج روغن نخست آنها را آسیاب و سپس پرس می‌کنند.
این روغن ارزشمند برای سلامتی، از پخت و پز گرفته تا مراقبت از پوست، کاربردهای گوناگونی دارد.
در این مقاله می‌خواهیم به بررسی فواید شگفت‌انگیز روغن بذر کتان بپردازیم و چند روش ساده برای استفاده از آن را به شما معرفی کنیم.
1) سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 است
همانند دانه‌های کتان، روغن بذر کتان نیز سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای سلامتی قلب مفید است.
روغن بذر کتان غنی از اسید آلفا لینولنیک (ALA)، نوعی اسید چرب امگا 3، است. اگرچه بدن تنها بخش کوچکی از ALA را به اشکال فعال‌تر امگا 3 مانند EPA و DHA تبدیل می‌کند، اما این اسید چرب نقش مهمی در تغذیه دارد و فواید متعددی برای سلامتی به همراه می‌آورد.
چنانچه میزان دریافت اسیدهای چرب امگا ۳ از نوع DHA و EPA در رژیم غذایی روزانه شما کافی نباشد، به طور کلی توصیه می‌شود مردان حداقل ۱۶۰۰ میلی‌گرم و زنان ۱۱۰۰ میلی‌گرم اسید چرب امگا ۳ از نوع آلفا لینولنیک اسید (ALA) مصرف کنند.
با مصرف تنها یک قاشق غذاخوری روغن بذر کتان، نیاز روزانه بدن به اسید آلفا لینولنیک (ALA) به طور کامل تأمین شده و حتی از حد معمول نیز فراتر می‌رود.
اسیدهای چرب امگا ۳ از جمله مواد مغذی ضروری برای حفظ سلامت بدن هستند. این اسیدهای چرب نقش مؤثری در کاهش التهاب، بهبود عملکرد قلبی عروقی و حفاظت از مغز در برابر روند پیری ایفا می‌کنند. چنانچه مصرف ماهی‌های چرب به طور منظم در برنامه غذایی شما گنجانده نمی‌شود، روغن کتان می‌تواند جایگزین مناسبی برای تأمین نیاز بدن به اسیدهای چرب امگا ۳ باشد و به این ترتیب به تکمیل رژیم غذایی شما کمک شایانی کند.
2) ممکن است به کاهش روند رشد سلول‌های سرطانی کمک کند.
مطالعات مقدماتی بر روی جانوران و در محیط آزمایشگاه، نویدبخش اثرگذاری روغن دانه کتان در کاهش رشد سلول‌های سرطانی است. با این حال، برای تایید این یافته‌ها در انسان و ارائه توصیه‌های قطعی، نیاز به پژوهش‌های بالینی بیشتری می‌باشد.
در یک مطالعه جانوری در سال 2015، به موش‌ها به مدت 40 روز، 0.3 میلی‌لیتر روغن بذر کتان داده شد و مشخص شد که این کار از گسترش سرطان و رشد تومورهای ریه جلوگیری می‌کند.
در یک مطالعه کوچک‌تر و قدیمی‌تر روی جانوران، نشان داده شد که روغن بذر کتان از تشکیل سرطان روده بزرگ در موش‌ها جلوگیری می‌کند.
افزون بر آن، مطالعات آزمایشگاهی نیز نتایج مشابهی داشته و چندین مطالعه نشان داده که روغن بذر کتان رشد سلول‌های سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
نتایج حاصل از این پژوهش‌ها، چشم‌انداز روشنی را پیش روی ما قرار داده است؛ با این حال، برای بهره‌برداری کامل از این یافته‌های امیدبخش، تحقیقات بیشتر در خصوص چگونگی انتقال آنها به انسان‌ها به عنوان مخاطب نهایی، امری حیاتی است.
3) ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد
چندین مطالعه نشان داده که روغن بذر کتان می‌تواند برای سلامت قلب مفید باشد.
یک مطالعه بر روی ۵۹ نفر، اثرات روغن بذر کتان را با روغن گلرنگ که نوعی روغن غنی از اسیدهای چرب امگا-۶ است، مقایسه کرد.
در این مطالعه، مصرف یک قاشق غذاخوری (۱۵ میلی‌لیتر) روغن بذر کتان به مدت ۱۲ هفته، نسبت به مصرف روغن گلرنگ، منجر به کاهش قابل‌توجه فشار خون شد.
فشار خون بالا می‌تواند به سلامت قلب آسیب برساند، زیرا فشار اضافی بر قلب وارد می‌کند و آن را مجبور می‌کند سخت‌تر کار کند.
روغن بذر کتان به نظر می‌رسد که قابلیت ارتجاعی رگ‌های خونی را افزایش می‌دهد. کاهش این قابلیت ارتجاعی، که معمولاً با افزایش سن و فشار خون همراه است، می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد.
به نظر می‌رسد که این فواید عمدتاً ناشی از غلظت بالای اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در روغن بذر کتان است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل این روغن منجر به افزایش چشمگیر سطح امگا-۳ در خون می‌شود.
• همچنین، مطالعات گسترده‌ای نشان داده که اسیدهای چرب امگا-۳ از طریق کاهش التهاب و تنظیم فشار خون، نقش مؤثری در ارتقای سلامت قلب و عروق ایفا می‌کنند.
4) ممکن است به درمان یبوست و اسهال کمک کند
روغن بذر کتان ممکن است در درمان یبوست و اسهال نیز موثر باشد.
یک مطالعه‌ی جانوری به تازگی نشان داده که روغن بذر کتان به عنوان یک ملین عمل کرده و به تنظیم حرکات روده کمک می‌کند، در عین حال به عنوان یک عامل ضد اسهال نیز عمل می‌کند.
در مطالعه‌ی دیگری، به ۵۰ بیمار مبتلا به یبوست که تحت همودیالیز بودند، روغن بذر کتان، روغن زیتون یا روغن معدنی داده شد.
پس از چهار هفته، روغن بذر کتان باعث افزایش دفعات اجابت مزاج و بهبود قوام مدفوع شد. همچنین، پژوهشگران دریافتند که تأثیر این روغن به همان اندازه روغن زیتون و روغن معدنی است.
با این حال، تحقیقات در مورد اثرات روغن کتان بر یبوست و اسهال تا کنون محدود به مطالعات جانوری و مطالعات روی افراد مبتلا به شرایط خاص بوده است.
جهت ارزیابی دقیق‌تر و جامع‌تر اثربخشی این روش در جامعه، انجام مطالعات بیشتری الزامی است.
5) ممکن است سلامت پوست را بهبود ببخشد
روغن تخم کتان ممکن است به بهبود سلامت پوست نیز کمک کند.
مطالعه‌ای محدود بر روی ۱۳ زن نشان داد که مصرف مداوم مکمل روغن تخم کتان به مدت ۱۲ هفته، بهبود قابل توجهی در نرمی و رطوبت پوست ایجاد کرده و حساسیت پوست به تحریکات و خشکی را کاهش می‌دهد.
یک مطالعه جانوری نیز به تازگی نشان داده که روغن تخم کتان نتایج مثبت مشابهی در پی دارد.
در این مطالعه، به موش‌های مبتلا به درماتیت به مدت سه هفته روغن تخم کتان دادند و مشخص شد که این روغن علائم درماتیت آتوپیک مانند قرمزی، تورم و خارش را کاهش می‌دهد.
با این حال، هیچ مطالعه‌ای در مورد مزایای مصرف مستقیم روغن تخم کتان روی پوست انسان انجام نشده است. با این وجود، گزارش‌های تجربی متعدد حاکی از آن است که مصرف روغن تخم کتان می‌تواند منجر به افزایش نرمی و کاهش التهاب پوست شود.
6) ممکن است از التهاب بکاهد
برخی تحقیقات نشان می‌دهد که روغن دانه کتان به لطف داشتن اسیدهای چرب امگا 3، ممکن است به کاهش التهاب در برخی افراد کمک کند.
با این وجود، تحلیل جامع ۲۰ مطالعه نشان داد که روغن دانه کتان تأثیر محسوسی بر کاهش التهاب در عموم افراد ندارد.
با وجود این، پژوهش‌ها نشان داده که این روغن به طور چشمگیری سطح پروتئین واکنش‌گر(CRP) C، که یک نشانگر اندازه‌گیری التهاب است، را در افراد چاق کاهش می‌دهد.
یک مطالعه جانوری دیگر نیز نشان داد که روغن دانه کتان دارای خواص ضد التهابی قوی است.
برخی مطالعات نشان می‌دهد که اثرات ضد التهابی روغن دانه کتان معادل روغن زیتون است.
به عنوان مثال، در یک پژوهش انجام شده بر روی 37 فرد سالم با وزن طبیعی، مشخص گردید که مصرف مکمل‌های روغن دانه کتان به عنوان جایگزینی برای روغن زیتون، تأثیر محسوسی بر شاخص‌های التهابی بدن ندارد.
در حالی که شواهد حاکی از آن است که روغن دانه کتان ممکن است بر التهاب در برخی افراد تأثیرگذار باشد، اما بیشتری برای بررسی دقیق این اثرات در عموم افراد به مطالعات بیشتری نیاز داریم.
نحوه مصرف روغن بذر کتان
یکى از بهترین ویژگی هاى روغن کتان، همه کاره بودنش است. براى شروع، مى توانید به راحتى آن را جاىگزین انواع دیگر روغن در سس سالاد، سس هاى غلیظ و سس هاى چاشنى کنید.
برای بهره‌مندی آسان‌تر از خواص روغن کتان، می‌توانید روزانه یک وعده ۱۵ میلی‌لیتری (حدود یک قاشق غذاخوری) از آن را به اسموتی یا شیک خود بیافزایید و بدین ترتیب، به سادگی این روغن مغذی را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
به خاطر داشته باشید که نباید از روغن کتان نباید براى پخت و پز استفاده کنید زیرا به سبب پایین بودن نقطه دود، تاب حرارت زیاد را نداشته و در صورت استفاده در پخت و پز، ترکیبات زیان‌آور تولید می‌کند.
بیشتر بخوانید: نقطه دود روغن های گیاهی
روغن کتان، افزون بر مصارف خوراکی، در گذشته نیز به عنوان مرهمی شفابخش بر روی پوست مالیده می‌شد تا طراوت و شادابی پوست را بازگرداند و از خشکی آن بکاهد.
به عنوان جایگزین، برخی از افراد از روغن کتان به عنوان ماسک مو براى تقویت رشد و درخشندگی مو استفاده مى کنند.
سخن پایانی
روغن بذر کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است و در پژوهش‌ها نشان داده شده که فوایدی چند برای سلامتی دارد که از میان آن می‌توان کاهش فشار خون و بهبود عملکرد روده را نام برد. تنها 1 یا 2 وعده از آن در روز می تواند مفید باشد.
به علاوه روغن دانه کتان به روش‌های گوناگون قابل بهره‌برداری است. از آن می‌توان به عنوان جایگزینی برای روغن‌های معمول استفاده کرد، آن را به غذاها افزود و یا برای حفظ طراوت پوست و مو به کار برد.
گنجاندن چند قطره روغن بذر کتان در برنامه روزانه آسان است و می‌تواند دریایی از سلامتی را برای شما به ارمغان آورد.
اطلاعات نوشته شده در وبلاگ و وب سایت ما فقط برای اهداف خلاقانه و آموزشی است. این اطلاعات نباید به عنوان جایگزینی برای توصیه های پزشکی استفاده شود. تمام سوالات مربوط به هر گونه مشکلات سلامتی باید به پزشک متخصص ارجاع داده شود. ما فقط افراد معمولی هستیم که عاشق آزمایش و کار با محصولات گیاهی طبیعی به منظور تقویت و ارتقای سلامتی و تندرستی هستیم. کاوش در شیوه های تاریخی و معاصر گیاه درمانی با هدف کسب علم و رضایت شخصی، برای ما لذت بخش و مایه افتخار است.
