در زبان عامیانه، "تقلبی" به هر چیزی گفته می شود که ماهیت اصلی‌اش با آنچه ادعا می‌کند مطابقت نداشته باشد. در مورد روغن زیتون، این عبارت اغلب به محصولی اشاره دارد که به طور فریبنده یا نادرستی برچسب گذاری شده است. متأسفانه، تقلب در این بازار رواج دارد و افراد سودجو با مخلوط کردن روغن زیتون با روغن‌های ارزان‌تر مانند روغن‌های نباتی یا سویا، به دنبال کسب سود بیشتر هستند. به همین دلیل تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی از دغدغه‌های همیشگی خریداران این محصول با ارزش بوده است.

علاوه بر آن، بسیاری از بطری های روغن زیتون به اشتباه به عنوان "فرابکر" برچسب گذاری می شوند، در حالی که در واقع از کیفیت پایین تری برخوردار هستند. روغن زیتون فرابکر، از نظر فنی، روغنی است با اسیدیته پایین و از نظر طعم و بو هیچگونه عیب و ایرادی ندارد. اگرچه روغن زیتون فرابکر به لحاظ کیفی بر سایر روغن ها برتری دارد، اما کشت و برداشت روغن های با کیفیت پایین به مراتب آسان تر و ارزان تر بوده و همین موضوع برخی تولیدکنندگان را به فریب و درج اطلاعات نادرست بر روی برچسب محصولات‌شان ترغیب می کند.

قطعا هیچ‌کسی دلش نمی‌خواهد برای آشپزی از روغن زیتون بی‌کیفیت استفاده کند. اما می‌دانیم که بسیاری از بطری‌های موجود در قفسه‌های فروشگاه‌های مواد غذایی دقیقا همینطور هستند. بنابراین، برای جلوگیری از فریب خوردن، باید بدانید که چگونه روغن زیتون تقلبی را تشخیص دهید.

تشخیص روغن زیتون اصل با تست چشایی

البته واضح است که مطمئن ترین روش برای تشخیص اصل بودن هر روغنی آنالیز در آزمایشگاه است ولی کسی موقع خرید روغن زیتون به آزمایشگاه دسترسی ندارد. با این حال تست چشایی روغن زیتون تا حد خیلی زیادی از اصل یا تقلبی بودن آن به ما اطلاعات می‌دهد. به این صورت که به اندازه دو تا سه قاشق غذاخوری از روغن زیتون را در ظرفی که بهتر است شیشه ای باشد می‌ریزیم تا بتوانیم با حرارت دستمان مقداری آن را گرم کنیم. این کار باعث می‌شود تا عطر روغن زیتون بهتر آزاد شود.

اما چشیدن روغن زیتون برای تشخیص اصالت آن به این صورت است که ابتدا روغن زیتون را در دهان میریزیم و بعد از چند ثانیه مکث روغن زیتون را قورت می‌دهیم و با دهان باز نفس میکشیم. با این کار باید در انتهای کام حس تلخی و سوزش به ما دست بدهد.

اصلا از اینکه روغن زیتون را بچشید حس بدی نخواهید داشت به خاطر اینکه بعد از چند ثانیه هیچ اثری از چربی در دهان باقی نمی‌ماند و به اصطلاح روغن زیتون در دهان نمی‌ماسد. در رابطه با طعم روغن زیتون اصل هم باید بگوییم که اگر روغن زیتون از زیتون تازه یا کال گرفته شده باشد یک عطر علفی چمنی خیلی خوب دارد و اگر از زیتون رسیده گرفته شده باشد عطر و طعم میوه زیتون را به صورت خالص می‌توان از آن دریافت کرد.

بیشتر بخوانید: چرا روغن زیتون تلخ است؟

تشخیص روغن زیتون اصل با تست یخچال

یکی از تست‌های رایج برای تشخیص روغن زیتون اصل، قرار دادن آن در یخچال و مشاهده تغییرات است. برخی معتقدند روغن زیتون اصل در یخچال ته‌نشین شده یا حالت ژله‌ای به خود می‌گیرد و این نشانه‌ای از خالص بودن آن است. اما این لزوما تست مطمئنی نیست و نمی‌تواند یک معیار صد در صد برای تشخیص اصل بودن روغن زیتون باشد.

نقطه انجماد روغن‌های گیاهی مختلف به عوامل متعددی از جمله نوع اسیدهای چرب موجود در آن‌ها بستگی دارد. بسیاری از روغن‌های گیاهی دیگر نیز دارای نقطه انجماد نسبتا نزدیک به روغن زیتون هستند. بنابراین، تنها با مشاهده ته‌نشینی یا ژله‌ای شدن نمی‌توان با اطمینان گفت که روغن مورد نظر الزاماً روغن زیتون است. در واقع بسیاری از روغن‌های موجود در بازار، مخلوطی از روغن‌های مختلف هستند. این روغن‌ها ممکن است در تست یخچال واکنش‌های متفاوتی از خود نشان دهند که تفسیر نتایج را دشوار می‌کند.

بنابراین تست مزه، که پیشتر درباره آن صحبت کردیم، روشی دقیق‌تر و قابل اعتمادتر است. روغن زیتون اصل دارای طعم و بوی مشخصی است که با سایر روغن‌ها تفاوت دارد. با چشیدن روغن و توجه به طعم و بوی آن، می‌توان تا حد زیادی به خالص بودن آن پی برد.

سخن پایانی

بهترین و مطمئن‌ترین روش برای تشخیص روغن زیتون اصل، انجام آنالیز آزمایشگاهی است. تست یخچال یک روش ساده و سریع برای تشخیص اولیه روغن زیتون است، اما به تنهایی نمی‌تواند به عنوان یک معیار قطعی در نظر گرفته شود. تست مزه، روشی دقیق‌تر است اما نیاز به تجربه و دانش کافی دارد. 

بنابراین برای اطمینان از خرید روغن زیتون اصل، بهتر است از برندهای معتبر خرید کنید، برچسب محصول را به دقت مطالعه کنید و از فروشگاه‌های تخصصی خرید نمایید. همچنین، مشورت با کارشناسان و متخصصان تغذیه نیز می‌تواند مفید باشد.